Aflatoksyny

Aflatoksyny

Toksyczny owoc? Rodzynki, figi, daktyle – suszone owoce są idealnym dodatkiem do wielu dań: ciast, deserów, ale i mięs. Są także składnikiem müsli. Suszone owoce jedzą osoby, które dbają o zdrową dietę. Ale czy na pewno zawsze wychodzą nam one na zdrowie?

Badania organizacji konsumenckich i instytucji badawczych na świecie wykazują, że w rodzynkach i innych suszonych owocach, na przykład w figach, mogą znajdować się aflatoksyny – związki wytwarzane przez pleśń. Są one bardzo silnie toksyczne, a gołym okiem nie dostrzeżemy, czy znajdują się w owocu. Widoczna pleśń nie musi wcale oznaczać zawartości aflatoksyn w owocach, ale również brak pleśni nie wyklucza, że toksyny znajdują się w fidze, daktylu czy innym przysmaku.

Groźna aflatoksyna

Aflatoksyny to bardzo toksyczne substancje wytwarzane przez pleśnie. Zostały wpisane rozporządzeniem ministra zdrowia w 1996 r. na listę substancji rakotwórczych – długotrwała ekspozycja na aflatoksyny może być przyczyną raka wątroby lub nerek. Istnieją doniesienia, że aflatoksyna może być wykorzystana nawet jako broń biologiczna. Jak stwierdza raport ONZ, nad aflatoksyną w aspekcie wojny biologicznej pracował Irak.

Powstawaniu aflatoksyn w żywności sprzyja wilgoć. Najczęściej truciznę tę wykrywa się w zbożach, paszach dla zwierząt, orzeszkach ziemnych, mleku, migdałach, przyprawach i figach. W 2001 r. niemiecka Fundacja Warentest przebadała 21 marek suszonych fig. Aflatoksyny wykryła w co trzeciej testowanej próbce. W części z nich – w znacznych ilościach. Powtórny test suszonych fig oraz daktyli przeprowadzony przez fundację w 2005 r. uspokoił niemieckich konsumentów: żadna z 15 próbek fig i sześciu próbek daktyli nie zawierała już śladu trucizn pochodzących z pleśni. Najwidoczniej wzmożone kontrole żywności na rynku niemieckim zrobiły swoje.

Aflatoksyny często zdarzają się w zbiorach zbóż. Są też dostrzegane w mleku, serze, orzeszkach ziemnych, cottonseed (nasienie bawełny), orzechach, migdałach, figach, przyprawach i innym pożywieniu.

Mleko, jajka i produkty z mięsa czasami są zanieczyszczone z powodu karmienia zwierząt paszą zanieczyszczoną aflatoksyną.

Produkty z najwyższym ryzykiem zanieczyszczenia aflatoksyną: zboża, migdały, orzeszki ziemne.

Alergia na orzeszki ziemne - śmiertelne zagrożenie

W przeciwieństwie do innych uczulających pokarmów, takich jak jajka czy mleko, orzeszki powodują najczęściej bardzo nasilone reakcje alergiczne. W 2001 r. Allan Bock dokonał analizy zgonów z powodu alergii i odkrył, że orzeszki ziemne są odpowiedzialne za 90 procent tych zdarzeń w Stanach Zjednoczonych, co oznacza, że zabijają ponad 100 osób rocznie. (…) Tymczasem orzechy są praktycznie wszędzie. Ich śladowe ilości można znaleźć nawet w czekoladach i ciastkach pozornie niezawierających orzechów, ale wytwarzanych na tych samych liniach, co produkty z orzechami. Orzeszki ziemne pojawiają się nawet w daniach, których nikt by o to nie podejrzewał, np. potrawkę chili zagęszcza się często masłem orzechowym.

Odkrycie aflatoksyny

W 1960 więcej niż 100,000 młodych indyków na hodowlach drobiu w Anglii zdechło w trakcie kilku miesięcy od jakiejś nowej choroby, która została określona choroba "Turkey X". Wkrótce okazało się, że choroba nie ograniczyła się tylko do indyków. Kaczuszki i młode bażanty też zostały dotknięte wysoką śmiertelnością.

Dokładny przegląd tych przypadków pokazał, że zwierzęta te żywione były orzeszkami brazylijskimi. w wyniku intensywnego śledztwa podejrzanego orzechowego posiłku szybko został znaleziony sprawca - ten orzechowy posiłek był wysoce toksyczny dla drobiu i kaczek z symptomami typowymi dla choroby "Turkey X" .
Hipoteza doświadczeń z 1960 r. dotyczyła natury toksyny sugerowanej, jako pochodzącej od pleśni. Faktycznie wynika badań z 1961 dowiodły, iż sprawcą wyprodukowania toksyny, okazał się grzyb Aspergillus flavus, a toksyna ta została nazwana Aflatoxin od nazwy początkowych liter grzyba (A. flavis --> Afla).

To odkrycie doprowadziło do rosnącej świadomości potencjalnych przypadków tych substancji jako środków zanieczyszczających pożywienie dla ludzi i karmę dla zwierząt - groźne zanieczyszczenie powodujące choroby, a nawet śmierć ludzi i zwierząt.

Aflatoxins to toksyczne metabolity wyprodukowane przez grzyb o nazwie kropidlak żółty, który pasożytuje w jedzeniu lub na jedzeniu.

Aflatoksyny są jednymi z najlepiej znanych i najsilniej działających mikotoksyn na świecie. Łączy się je z różnymi chorobami, których przyczyną jest zatrucie aflatoksynami żywego inwentarza, domowych zwierząt i ludzi.

Aflatoksyny zasługuje na większą uwagę niż inne mykotoksyny, z powodu jej potężnego działania rakotwórczego.

Aflatoksyna oficjalnie została uznana za rakotwórczą, zgodnie z ROZPORZĄDZENIEM MINISTRA ZDROWIA (Dz. U. Nr 121, poz. 571) z dnia 11 września 1996 r.

Działanie aflatoksyny zostało dokładnie przebadane. Wiele testów przeprowadzonych przez naukowców m.in. biochemika dr H. R. Clark, potwierdzają obecność aflatoksyny w organizmie osób chorych na raka.

"Mogła się nagromadzić, ponieważ organizm nie zdołał zneutralizować jej dostarczenie szybko" - pisze dr Clark w swojej książce "Kuracja życia".

Testy dr H.R.Clark potwierdzają obecność aflatoksyny w wielu przypadkach raka, w chorobach wątroby, a szczególnie w przypadku jej obumierania i marskości. Z doświadczeń dr J.Jonas wynika, iż 0,01mg tej substancji zaaplikowane trzem szczurom, niezawodnie wywoła u nich w ciągu roku raka wątroby. Nie ma dzisiaj wątpliwości, że niektóre mikotoksyny są nadal przyczyną chorób, cierpień, a nawet śmierci.

Aflatoksyny atakują najczęściej wątrobę, mogą powodować zmiany krwotoczne nerek, trzustki, śledziony oraz obrzęk mózgu z degeneracją nerwów (syndrom Reye’a). Ponadto wykazują działanie mutagenne i genotoksyczne oraz rakotwórcze.

Jak rozpoznać truciznę?

Czy sami możemy rozpoznać, które produkty zawierają groźne aflatoksyny? Gołym okiem oczywiście nie dostrzeżemy aflatoksyn na suszonych owocach. Nie zawsze dojrzymy też pleśń, ponieważ często może ona znajdować się wewnątrz, np. figi czy daktyla. Dlatego zawsze przed ich zjedzeniem, zajrzyjmy, co kryją wewnątrz. Czarne miejsca na miąższu są podejrzane – to może być pleśń, a co za tym idzie, mogą świadczyć o zawartości aflatoksyny. Dobry przykład jedzenia suszonych owoców dają nam mieszkańcy krajów azjatyckich Tam, skąd owoce te pochodzą, figi czy daktyla nie zjada się jednym kęsem, a już na pewno nie w ciemności.

Czy wiesz, że:

Wyróżnia się 6 rodzajów aflatoksyn oznaczanych jako B1, B2, G1, G2, oraz M1 i M2. Pierwsze cztery są wytwarzane przez grzyby, natomiast aflatoksyny M1 i M2 są mykotoksynami spotykanymi np. w krowim mleku. Powstają one jako metabolity innych aflatoksyn w organizmach zwierząt, którym podaje się nadpleśniałe pasze, skażone aflatoksynami. Szacuje się że od 3-6% skonsumowanych przez krowę aflatoksyn B1 i B2 zamieniane jest w M1 i M2.

Wielka ósemka alergii pokarmowej

wg Food and Agriculture Organization of the United Nations (1995):

1) mleko krowie

2) jaja

3) ryby morskie i słodkowodne

4) skorupiaki (krewetki, kraby, homary, raki i in.)

5) orzechy ziemne

6) soja

7) orzechy drzewne (migdały, orzechy włoskie, orzechy brazylijskie, orzechy laskowe, pistacje i in.)

8) pszenica.

Jak bardzo może Ci pomóc Paraprotex, dowiesz się tutaj>>

Z doświadczeń naszych klubowiczów

Podczas ferii zimowych na wspólnym wyjeździe, nasza córka, która ma alergię zjadła kilka orzeszków ziemnych. Po chwili dziecko spuchło, okolice ust były zaczerwienione, całe ciało strasznie ją swędziało. Zaczęła się dusić. Mogła jeszcze jednak przełknąć noni, które jej natychmiast podaliśmy. Po chwili najgorsze minęło. Lekarz, do którego się udalismy potraktował sprawę bardzo poważnie. Powiedział, że taki atak może się skończyć nawet śmiercią :( a orzeszki ziemne są na czele produktów spożywczych, które najmocniej uczulają. Zawsze na wszelkie wyjazdy zabieramy niezbędne preparaty, obowiązkowo wśród nich jest zawsze noni polinesian. Uratował on również naszego syna, który ma alergię na miód, a zjadł upieczony przez znajomą kawałek piernika z dodatkiem miodu, czego syn nie był świadom. Natychmiast po przełknięciu jednego kęsa, zaczął się dusić. Podanie noni dosłownie uratowało go! Pozdrawiam! Renata.

Opracowała: Renata Kłosowicz

Źródła:

dr H. R. Clark, Kuracja życia, Wrocław 2001

J. Dutkiewicz, R. L. Górny, Biologiczne czynniki szkodliwe dla zdrowia – klasyfikacja i kryteria oceny narażenia. Medycyna Pracy, 2002

J. Grajewski (red.), Mykotoksyny i grzyby pleśniowe – zagrożenia dla człowieka i zwierząt. Wydawnictwo Uniwersytetu im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2006

J. Grajewski, M. Twarużek, Zabójcze pleśnie, Wiedza i Życie 05/2009

M. Piontek M., Grzyby pleśniowe, Zielona Góra 1999

E., Samoliński B., (red.), Choroby alergiczne, PZWL, Warszawa 1998.

Toksyczny owoc? PRO-TEST: Nr 1 (73) styczeń 2008

Nie daj się zjeść grzybom candida>>

Immunologia Probiotyki Antybiotyki Grzybica Candida Mykotoksyny Aflatoksyny Gronkowiec Dieta Reakcja Jarisha-Herxheimera Paciorkowiec

Mykotoksyny Klub Calivita Escherichia coli Kanały oczyszczania organizmu Autyzm Zespół Aspergera

Wstecz